ΤΙΤΛΟΣ: ΤΙΠΟΤΕ ΔΕΝ ΧΑΝΕΤΑΙ
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: CLOE MEHDI
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΥΚΙΑΣ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΠΟΛΙΣ – ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2020
Γράφει ο Κωσταντίνος Χατζηπαναγιώτης
Και ένα έργο πάντα επίκαιρο· σήμερα όσο ποτέ άλλοτε. Σήμερα που ο αστυνομικός έλεγχος και η κατάχρηση εξουσίας έχουν υπερβεί τα εσκαμμένα· σήμερα που οι «άτυπες διαχωριστικές γραμμές» και οι «κοινωνικά υγειονομικές ζώνες» έπαψαν να αποτελούν τείχος προστασίας των «νοικοκυραίων»· σήμερα που η κρατική αυθαιρεσία μάς χτυπά την πόρτα όταν δεν την σπάζει για να εισβάλει στη ζωή μας· σήμερα που το κράτος περνά στην παρανομία, το σύνταγμα παραβιάζεται απροκάλυπτα και η δημοκρατία καταλύεται βίαια· σήμερα που το κοινωνικό συμβόλαιο αναθεωρείται μονομερώς και μας ζητείται να υπογράψουμε «λευκή επιταγή» εκχωρώντας κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα, δεχόμενοι όρους που απαιτούν τον απόλυτο έλεγχο του κράτους και των οργάνων του πάνω στις ζωές μας· σήμερα που μας ζητούν να στριμώξουμε τη ύπαρξή μας στη γωνιά του σπιτιού-κελιού μας και να πνίξουμε τη ζωή στη σιωπή του τάφου!!
Ένα πολύ δυνατό έργο και συνάμα βαρύ και σκληρό. Ρεαλισμός χωρίς ένδυμα. Η Cloé Mehdi αποτυπώνει λογοτεχνικά με αριστοτεχνική ικανότητα έναν κόσμο πραγματικό, παράλληλο προς τον δικό μας (ή μήπως πια πρόκειται για τον δικό μας;), απωθημένο στη σφαίρα του κοινωνικού ασυνείδητου, ο οποίος βαρύνεται καταθλιπτικά και προσπαθεί να επουλώσει ένα συλλογικό τραύμα. Έναν κόσμο που κινείται σε μια πραγματικότητα ευθέως αντίθεση προς το υπεσχημένο όνειρο μιας γαλήνιας και τακτοποιημένης ζωής. Σε μια πραγματικότητα υπόγειου αναβρασμού και βουβής εγρήγορσης, που συντηρείται και αναπαράγεται μέσα στο φαύλο κύκλο της βίας και αυθαιρεσίας των οργάνων της τάξης, της μεροληπτικής στάσης του νομικού συστήματος κατά την απόδοση δικαιοσύνης και της αυτοδικίας των θυμάτων με το διαμεσολαβητικό ρόλο της συλλογικής μνήμης. Σε μια πραγματικότητα την ύπαρξη της οποίας ο αναγνώστης αντιστέκεται σθεναρά να πιστέψει και που μπροστά στην πολυπλοκότητα και το βάθος της η γλώσσα στέκει ελλειμματική και αδύναμη.
Μια πολύ καλή κριτική προσέγγιση του έργου (μεταξύ άλλων), που το συνδέει με άλλα έργα και εκπροσώπους της νουάρ λογοτεχνίας αλλά και με το κοινωνικό περιβάλλον μπορείτε να βρείτε στον ιστότοπο BookPress .
Σ’ αυτή θα ήθελα μονάχα να προσθέσω δύο λόγια ακόμα, για τους δύο πρωτότυπους λογοτεχνικούς χαρακτήρες που παίρνουν πάνω τους την πλοκή και την έκβαση του έργου: Κατά πρώτον, για τον Ματιά, που αναλαμβάνει και τον ρόλο του αφηγητή, η πρωτοτυπία του οποίου έγκειται στο γεγονός ότι είναι ίσως ο νεαρότερος (μόλις ενδεκαετής) «ντεντέκτιβ» της νουάρ λογοτεχνίας, πολύ κοντά στην ηλικία της νεαρής συγγραφέως Cloé Mehdi, ιδιαίτερα χαρισματικής για τη διεισδυτικότητα και το λόγο της. Λόγος τραχύς, κοφτός και κοφτερός· καμία καμπύλη ή κοίλωμα· μόνο γωνίες· τελείες και σιωπή (-ες). Αυτή η δεύτερη αποτελεί άλλον έναν ιδιότυπο λογοτεχνικό χαρακτήρα, που εισβάλει στη σκηνή όταν οι υπόλοιποι σωπαίνουν. Σιωπή εύγλωττη, εκκωφαντική· παρούσα κι όταν η παρουσία της αποσιωπάται· πολυσήμαντη: σιωπή της απόγνωσης, του αδιεξόδου, της ανάλυσης, της αμηχανίας, της απελπισίας, των μυστικών, της συμπόνιας, κάποτε ανάλαφρη σχεδόν ευλαβική, τέχνη λεπτή. Οι δύο αυτοί χαρακτήρες αναμετρώνται και κάπου εκεί αρχίζει να ξετυλίγεται ο μίτος της υπόθεσης και η διασύνδεση των προσώπων μ’ αυτή.
